Enweghị ọnụ ọgụgụ ndị gosipụtara n'ụzọ doro anya na igbochi mgbasa ozi naanị na-ebelata ọnụ ọgụgụ ndị na-ese anwụrụ. Onye omeiwu kwuru nke a n'oge arụmụka maka iwu ọhụrụ gbasara ngwaahịa ụtaba. Nkwupụta ahụ ziri ezi site n'echiche nkịtị, mana n'eziokwu ọ dị obere.
Na June 14, Council of States (Upper House) ezigara gọọmentị akwụkwọ iwu ọhụrụ gbasara ngwaahịa ụtaba, na-eche na mmachi a tụrụ aro maka mgbasa ozi na nkwado karịrị oke. N'oge arụmụka ahụ, Liberal-Radical Party (centre-right) Senator Josef Dittli kwuru na "site n'echiche nke ọtụtụ Commission [Social Security and Public Health, nke nyochara ọrụ ahụ], ọ dịghị ọnụ ọgụgụ ndị gosiri n'ụzọ doro anya na igbochi mgbasa ozi nanị na-ebelata ọnụ ọgụgụ ndị na-ese siga".
Mbelata a hụrụ na Switzerland n'ime afọ iri gara aga (Ọnụ ọgụgụ ndị na-ese siga dara site na 32 ruo 25%) a ga-ekwu na ọ bụ mgbochi na ime ka mmadụ mata ihe. France, ebe mmachibido iwu mgbasa ozi siri ike kemgbe 1991, nwere pasentị dị elu karịa Switzerland, Josef Dittli kwukwara.
Mmetụta na ntorobịa
N’otu akụkọ e bipụtara na 2008, bụ́ nke chịkọtara ọtụtụ nnyocha banyere ajụjụ ahụ, ndị nchọpụta abụọ sitere na Mahadum Villanova, dị na Pennsylvania, bịarutere n’ezie nkwubi na 
«Mmachibido mgbasa ozi sịga anaghị enwe mmetụta dị ukwuu na oriri". Otú ọ dị, na edemede ọzọ sitere na 2011, otu n'ime ndị edemede abụọ ahụ dere:Ọ dị ka enwere njikọ n'etiti mgbasa ozi na mkpebi onye ahịa ịmalite ise siga". N'ikwu ya n'ụzọ ọzọ, machibido mgbasa ozi agaghị eme ka ndị na-ese siga kpebie ịkwụsị, ma ọ nwere ike igbochi ụfọdụ ịmalite.
Nnyocha nke Òtù Ahụ Ike Ụwa kwadoro: “Nnyocha e mere na-egosi na ihe dị ka otu ụzọ n’ụzọ atọ nke ndị na-eto eto na-agbalị ụtaba na-eme otú ahụ n’ihi na e meela ha mgbasa ozi".
N'ime nnukwu nyocha 2008 akpọrọ "Ọrụ mgbasa ozi n'ịkwalite na ibelata iji ụtaba", American National Cancer Institute na-abịa n'ezie otu nkwubi okwu:"Ọmụmụ ihe na-agafe agafe na-egosi ihe akaebe siri ike na nke na-agbanwe agbanwe na mgbasa ozi sịga na-emetụta ndị na-eto eto na-adịghị aṅụ sịga, na-eduga ha na-aṅụ sịga na ịghọ ndị na-ese anwụrụ mgbe niile.".
Mmachibido iwu, ee, mana n'ozuzu
Mana ka ọ dị irè, mmachibido iwu ahụ ga-abụrịrị izugbe. Ọ bụrụ na ọ bụ naanị akụkụ, ọ na-ebutekarị "mmụba nke mmefu mgbasa ozi na mgbasa ozi na-adabereghị na ya [dịka ọmụmaatụ na ịntanetị] ma ọ bụ n'ihe omume ahịa ndị ọzọ, nke si otú a na-egbochi mmetụta nke mmachibido iwu nke akụkụ.ka US National Cancer Institute dere.
Na Switzerland, Federal Office of Public Health na-akọwa na "ọtụtụ nnyocha na-egosi ịdị adị nke njikọ dị n'etiti mgbasa ozi na oriri. Mgbasa ozi ngwaahịa ụtaba ọ bụghị naanị na-emetụta nhọrọ nke ndị na-ese anwụrụ, kamakwa ọ na-abawanye ụbara ọchịchọ”.
Otu n'ime ihe ọmụmụ a na-ezokarị aka na ọmụmụ, nke e bipụtara na 2000 ma dabere na nchịkọta data sitere na mba dị iche iche OECD (Organization for Economic Co-operation and Development) mba, kwubiri na "mmachibido iwu mgbasa ozi zuru oke nwere ike belata oriri site na 6,3%". Ma ndị na-ede akwụkwọ na-ekwu ebe a nke oriri na ọ bụghị nke ọnụ ọgụgụ nke ndị na-ese siga.
N'ụzọ nkịtị, nkwupụta Josef Dittli ziri ezi: enweghị ọnụ ọgụgụ na-egosi na machibido mgbasa ozi naanị nwere ike wedata ọnụ ọgụgụ ndị na-ese anwụrụ. N'ụzọ bụ isi, Otú ọ dị, tesis siri ike ịgbachitere: ọ bụrụ na oriri na-adaba karịa 6%, ọ ga-abụ na ọbụna obere akụkụ nke mbelata a nwere ike ịsị na ụfọdụ ekpebiela ịkwụsị ise siga ma ọ bụ na ọtụtụ ndị họọrọ. ghara ibido.
Source : swissinfo.ch
