Ọ bụghị n'ezie ihe ọhụrụ, mana omume nke World Health Organisation (WHO) n'ebe vaping yiri ka ọ na-esiwanye ike maka ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị gburugburu ụwa. Ọtụtụ ndị akatọwo ọnọdụ WHO banyere nchọta ụlọ ọrụ na-emepụta sịga na-achọ ihe ndị ọzọ na-adịghị emerụ ahụ, nke na-adịghị anwụrụ ọkụ. Ha na-adọ aka na ntị na ụlọ ọrụ UN na-ahụ maka idu na ịhazi ahụike zuru ụwa ọnụ nwere ike ịkwụsị igbochi ihe ọhụrụ ezubere iji belata mmetụta ọjọọ nke ise siga.
“ỌDỊ dị ukwuu ma ọ bụrụ na onye kwadoro ihe ndị ọzọ”
Ọ bụrụ naÒtù Ahụ Ike Ụwa (WHO) enwebeghị otu n'otu n'otu amụma na-emegide ịṅụ sịga, o yiri ka ọ dị mkpa ka a na-eme kristal taa na ọtụtụ ndị ọkà mmụta sayensị ghọtara. Site na mahadum gburugburu ụwa yana gụnyere ndị bụbu ndị ọrụ WHO, ndị gụrụ akwụkwọ kpọkuru ụlọ ọrụ ahụ maka ihe ọ kpọrọ 'ụzọ retrograde' ya maka imepụta ihe ọhụrụ na teknụzụ ọhụrụ.
" Obi abụọ adịghị ya, anyị maara na vaping na nicotine ndị ọzọ na-enweghị anwụrụ ọkụ adịghị ize ndụ karịa ise siga nakwa na ndị gbanwere kpamkpam na-ahụ ọganihu ngwa ngwa na ahụike ha. Agbanyeghị, WHO na-aga n'ihu na-akwalite mmachibido iwu ma ọ bụ oke iwu gbasara iji ngwaahịa ndị a. Kedu ka ọ ga-esi bụrụ ezi uche machibido ngwaahịa dị nchebe karịa mgbe sịga dị ebe niile? " kwuru Prọfesọ David Abrams sitere na Ụlọ Akwụkwọ nke Global Public Health na Mahadum New York.
Otu WHO si 'gbaa ma ọ bụ nwụọ' ụzọ maka ndị na-ese anwụrụ na mmegide ya na ụzọ mbelata mmerụ ahụ enweghị isi. - John Britton
Ejikọtala ịṅụ sịga na ọrịa ndị na-adịghị agbasa gụnyere ọrịa kansa, ọrịa obi na akwara iku ume. Ibelata ọnwụ sitere na ọrịa ndị a site na otu ụzọ n'ụzọ atọ bụ otu n'ime ebumnuche mmepe Sustainable.
"WHO ga-ada n'ebe dị anya maka ibelata ọrịa cancer, obi na ngụgụ ọ gwụla ma ọ na-eme ihe dị iche iche ma nabata ihe ọhụrụ na amụma njikwa ụtaba. Ịgba ndị mmadụ ume ka ha gbanwee gaa n'ihe ize ndụ dị ala karịa ise siga nwere ike ime nnukwu mgbanwe na ibu ọrịa ya n'afọ 2030 ma ọ bụrụ na WHO kwadoro echiche ahụ kama igbochi ya. », Prọfesọ Emeritus kwuru Robert Beaglehole sitere na Mahadum Auckland, New Zealand, na onye bụbu onye isi ngalaba nke Ọrịa na-adịghị ala ala na nkwalite ahụike, WHO.
Ndị ọkachamara dọrọ aka ná ntị ọbụna na ụzọ WHO mere megide ise siga megidere mmụọ nke mbọ iji chịkwaa ụtaba.
"Mgbe WHO malitere ịmepụta nkwekọrịta nchịkwa ụtaba mba ụwa na 2000, ihe mgbaru ọsọ ahụ doro anya: ọ na-agbalị ịlụso ọrịa zuru ụwa ọnụ nke ọrịa ụtaba ọgụ. N'oge ụfọdụ n'oge usoro ahụ, WHO yiri ka ọ tụfuru nzube ya ma họrọ maka mmechi nke uche nke mere ka ọ nweta ọnọdụ ndị na-emeghị eme, ndị na-enweghị nkwekọrịta ma ọ bụ ndị na-adịghị mma nke na-adabereghị na sayensị ezi uche. Ọ dị ka ọ leghaara isi ọrụ ya anya, ya bụ "ịhụ na usoro ahụike kachasị elu ga-ekwe omume maka mmadụ niile", gụnyere ijeri ndị na-ese anwụrụ ọkụ n'ụwa, ọtụtụ n'ime ha chọrọ izere ọrịa na ọnwụ akaghi aka.", kwuru Prọfesọ Tikki Pangestu, Prọfesọ na Lee Kuan Yew School of Public Policy na National University of Singapore, na onye bụbu Director, Research Policy and Cooperation na WHO.
Ndị WHO na-emeso ngwaahịa na-ekpo ọkụ dị ka a ga-asị na ha bụ akụkụ nke nnukwu atụmatụ ụtaba. Ma ha na-ezighị ezi kemgbe. - David Sweanor
N'akụkụ nke ya, Prọfesọ John Britton, CBE, Prọfesọ nke Ọrịa na-efe efe na Mahadum Nottingham na onye isi ụlọ ọrụ UK Center for Tobacco and Alcohol Studies kwuru, sị: " ÒNYE kwesịrị ịkpali otu ajụjụ gbara ọkpụrụkpụ: Olee otú anyị ga-esi ebelata ise siga n’ụzọ kasị dị ịrịba ama nye ọnụ ọgụgụ ka ukwuu nke ndị mmadụ? Anyị maara na WHO anabatala nhọrọ nke mbelata mmerụ ahụ na mpaghara ndị ọzọ nke ahụike ọha, gụnyere ọgwụ ọjọọ na ahụike mmekọahụ. Ọ bụrụ na WHO ọbụna na-aga izute ya ọrịa mbelata ihe mgbaru ọsọ, ọ chọrọ a atụmatụ maka ndị na-ese siga na-enweghị ike ma ọ bụ na-agaghị akwụsị iji nicotine, na ịrị elu nke na-enweghị anwụrụ ọkụ ngwaahịa hụrụ kemgbe 2010 na-enye a adaba nhọrọ. Otu WHO si 'gbaa ma ọ bụ nwụọ' ụzọ maka ndị na-ese anwụrụ na mmegide ya na ụzọ mbelata mmerụ ahụ enweghị isi."
David Sweanor sitere na Center for Health Law, Policy and Ethics and Ethics of the University of Ottawa ịgbakwunye: “ Ndị WHO na-emeso ngwaahịa na-ekpo ọkụ dị ka a ga-asị na ha bụ akụkụ nke nnukwu atụmatụ ụtaba. Ma ha na-ezighị ezi kemgbe. N'ezie, ngwaahịa ọhụrụ a na-akpaghasị azụmahịa ise siga nke ụlọ ọrụ ụtaba na-erite uru ma na-ebelata ire siga. Nke a bụ kpọmkwem ihe anyị kwesịrị ịtụ anya n'aka ihe ọhụrụ ahụ, mana WHO na ndị na-akwado ya ejikọtala aka imegide ya, na-akpọ maka mmachibido iwu. Ọbụlagodi na ọ dị ka ha amataghị ya, ha na-akwado mmasị sịga Big Tobacco, na-ebute ihe mgbochi ịnweta teknụzụ ọhụrụ, na ichekwa oligopoly sịga dị ugbu a."
