Lêkolînek nîşan dide ku mîqdarek pir hindik tûtinê xetera xwînrêjiya menîngan radixe ber çavan. Bi taybetî jin bi bandor dibin.
Lêkolînek Fînlandî ya pir mezin, di kovarê de hate weşandin Stroke, van xwebaweriyên dilnizm xera dike. Tûtin, tevî mîqdarên ku bê zerar têne hesibandin jî, bi zêdebûna xetereya xwînrijiya subarachnoid (xwînrijandinê) re têkildar e. Ev cure hemorrajiyê ji ber qutbûna xwebexş a damarek di menîngan de, parzûnên ku mejî dorpêç dikin, pêk tê. Xwîn diherike, zextek pir xeternak li ser tevna mejî dike. Ji dor 20% ji wan bandor kirin berî ku bigihê nexweşxaneyê dimire.
Çixareyek tenê jî ne bê xeter e
Zanyaran komeke lêkolîn kirin 65.521 kes li Finlandiya, nîvê wan jin bûn, di demeke pir dirêj de (40 sal). Di salên lêkolînê de, 492 dilxwaz bi hemorrajiya subarachnoid re derbas bûn. Bi hevberdana van daneyan bi adetên cixarekêşana van mexdûran re, lêkolîneran dît ku cixareya carinan û birêkûpêk xetera xwînrêjiyê zêde dike. Tê gotin ku metirsî girêdayî dozê ye: bi hejmara cixareyan her roj ew pir bi lez zêde dibe. Ji yek cixareyekê rojê, metirsî pir zêde dibe, çi di mêran de çi jinan.
Jin li eniya pêş
Ji 492 kesên bi xwînrêjiyê ketine 266 jin in. Xuya ye, xweza adil xuya dike. Ji xeynî ku di vê komê de, 38% ji mêran çixarekêş bûn, lewra % 19 jin tenê bûn. Encam bi zelalî destnîşan dikin ku jin û mêr ne li ser bingehek wekhev in dema ku ew xetere tê. Jinên ku rojê zêdetirî bîst cixare kişandine, dihesibînin ku " cixarekêşên giran", rîskek 3,5 carî li gorî yên necixare zêde nîşan da, dema ku mêran tenê 2,2 carî xeternaktir bûn.
Çima jin ji mêran bêtir mexdûr in? Mekanîzmaya zirarê ya tûtinê bi tevahî nayê zanîn. Lêbelê, " mimkun e ku tutun asta estrojenê di laşê wan de kêm bike, ku dê bibe sedema pêşkeftina kolagenê û iltîhaba, ku dê bi xirabûna rewşa dîwarên damaran bi dawî bibe.", lêkolîn dibêje.
Kanî : Francetvinfo.fr
