MONTREAL - Qanûna ku ji hêla Quebec ve hatî pejirandin ji bo hêsankirina doza xwe ya 60 mîlyar dolar a li dijî hilberînerên tutunê ji bo lêçûnên lênihêrîna tenduristiya wê, roja Pêncşemê dîsa rastî êrîşê hat: Pargîdaniyên tutunê li Dadgeha Temyîzê hewl dan ku ew betal bikin.
Hilberînerên cixareyê di sala 2014an de di dema pêşbirka xwe ya yekem de li dijî vê qanûnê ku ew dibêjin li dijî Peymana Mafên Mirovan û Azadiyan a Quebecê ye, di Dadgeha Bilind de ji kar hatibûn avêtin. Di sala 2009 de, hikûmeta Quebec "Qanûna Vegerandina Xerc û Ziyanên Lênêrîna Tenduristî ya Tûtinê". Bi taybetî, ew pêşniyarek delîlek di berjewendiya hukûmetê de diafirîne, ku ne hewce ye ku ji bo her nexweşek têkiliya di navbera rûbirûbûna hilberên titûnê û nexweşiya ku ew pê êşiya îspat bike. Bêyî vê texmînê, çalakiya Quebec a ku di sala 2012-an de hatî derxistin dê dijwartir bûya.
Di rûniştina Dadgeha Pêncşemê de, hilberînerên mezin ên cixareyê doz vekir,Imperial Tobacco, JTI-Macdonald û Rothmans-Benson & Hedges dûbare kir ku ev qanûn rê li ber wan dide ku dadgeheke adilane hebe. " Em ê bibin xwedî darizandinek hişk", gazî Me Simon Potter kir ku nûnertiya Rothmans-Benson & Hedges dike. "Dice têne barkirin".
«Na, ew ji hêla qanûndaner ve têne biryar kirin“, lê belê dadwerê Dadgeha Îstînafê Manon Savard bertek nîşan da. Şîrketên tutunê îdia dikin ku "destên wan kelepçekirî" ne û nikarin bi temamî xwe biparêzin.
Li gorî wan, nemaze bi pêşbîniya ku ji hukûmetê re dibe alîkar ku xwe îsbat bike, qanûna Quebec bandorek li rakirina parêznameyên ku di Şerefnameyê de hene ku mafê "rûniştina giştî û bêalî ji aliyê dadgeheke serbixwe ve". Û ew berevaniya wan kêm dike, ew daxwaz dikin. "Texmînekê li ser min ferz dikin û ji bo îsbatkirina wê îsbatan ji destê wan digirinÉric Préfontaine, parêzerê Imperial Tobacco zêde kir.
Serdozgerê Giştî yê Quebec berevajî vê yekê dibêje ku qanûn armanc dike ku hevsengiyek diyar vegerîne û mafê qanûndaner heye ku rêbazan biguhezîne. "Ev prensîba wekheviya çekan e", Me Benoît Belleau diyar kir. " Û hukûmeta Quebec divê hîn jî xeletiya pargîdaniyên tûtinê îspat bike", wî zêde kir.
Li gorî hikûmetê, kompanyayan bi nezanîna xerîdaran li ser metirsiya cixarekêşanê, bi zanetî û bi şêweyekî hevgirtî ji bo xapandina cixarekêşan, bi taybetî ciwanan tevdigerin.
Dadgeha Îstînafê dê di demekî şûnde biryara xwe bide.
Di destpêka vê mehê de, wekî beşek ji çalakiyek polê, ji hilberînerên tutunê hate ferman kirin ku zêdetirî 15 mîlyar dolar bidin cixarekêşên Quebec. Dadgehê diyar kir ku şirketên tutunê gelek xeletî kirine, di nav de ku zirarê didin kesên din û mişteriyên xwe ji xeter û xetereyên hilberên xwe agahdar nakin.
«Pargîdaniyan ji zirara pişik, qirik û xweşiya giştî ya xerîdarên xwe bi mîlyaran dolar qezenc kirine.", gelo em dikarin di biryara dadwerê Dadgeha Bilind Brian Riordan de bixwînin, ku bê guman dê ji hêla hukûmeta Quebec ve were bikar anîn da ku xeletiya hilberînerên cixareyê îspat bike.
Şîrketan tavilê diyar kirin ku ew ê îtîrazê li biryarê bikin. Ew argûman dikin ku serfkarên mezin û hukûmet bi dehsalan ji xetereyên ku bi karanîna tûtinê re têkildar in haydar bûne, argumanek ku ew jî pêşkêş dikin da ku çalakiya ku ji hêla Quebec ve hatî derxistin red bikin.
Çend parêzgehên din qanûn derxistine da ku hilberînerên tûtinê mehkeme bikin. Qanûna Brîtanî Kolombiyayê dişibihe lê ne wek ya Quebecê ji hêla Dadgeha Bilind a Kanadayê ve di sala 2005-an de wekî destûrî hate pejirandin.
Kanî : Journalmetro.com
