Ndudu yamagetsi, mosakayika yosakhala yowopsa kwa thanzi kuposa yoyamba, kodi ilibe chiopsezo? Ngati chipangizochi chili njira yofala kwambiri kuposa kusuta fodya, ofufuza a ku America akuumirira kuti afufuze za zotsatirapo zake kwa nthawi yayitali.
Malinga ndi zotsatira zoyambirira zomwe zinaperekedwa pamsonkhano wa bungwe la American Association for Research on Cancer, kukhudzana ndi nthunzi ya ndudu ya e-fodya kumapangitsa kusintha kwa maselo ena a bronchial omwe ali ndi khansa mofanana ndi omwe amayamba chifukwa cha fodya. “Ntchito yathu imasonyeza kuti ndudu zamagetsi sizingakhale zabwino,” anachenjeza motero Avrum Spira, wofufuza pa yunivesite ya Boston, m’magaziniyo. Nature.
Nkhaniyi, yomwe ndi imodzi mwazoyamba kuwonetsa zoyipa za "vaping" mu vitro, sichikuwoneratu kuopsa kwa mchitidwewu mwa anthu. Kuti afikire kumapeto kwawo, asayansi aku America adayang'ana kwambiri ma cell omwe amakhala ndi kusintha kwa majini omwe kupezeka kwawo nthawi zambiri kumakhala chizindikiro cha khansa ya m'mapapo. “N’kutheka kuti nthunzi ya ndudu yamagetsi imakhala ngati chosonkhezera maselo enieniŵa,” akuvomereza motero Doctor David Planchard, katswiri wa oncologist wa pa Gustave-Roussy Institute (Villejuif), “koma zimenezo sizikutanthauza kuti ukhoza kupanga maselo a kansa kuchokera ku nthaka yabwino - monga momwe zimachitikira ndi utsi wa ndudu."
Mosiyana ndi fodya, kuyaka komwe kumatulutsa mpweya wa carbon monoxide ndi tinthu tating'onoting'ono, ndudu zamagetsi sizimapanga zinthu zoyambitsa khansa pamlingo waukulu. Nicotine ndi zosungunulira zomwe zili gawo la kapangidwe kake sizofunikira kwambiri pakuyambitsa khansa ya m'mapapo. Ponena za zotsatira zoyipa zomwe zimayambitsidwa ndi zina mwazinthuzi, zimawoneka zocheperako poyerekeza ndi zomwe zimagwirizanitsidwa ndi kusuta fodya.
Zochepa zovulaza ngati ndudu
Katswiri wina wa m’mapapo Bertrand Dautzenberg, yemwe masiku ano amachirikiza kwambiri chitetezo cha m’mapapo, akuumiriza kuti: “Kuti titsimikizire kuti chipangizochi n’chotetezeka mosakayikira, zimatenga zaka zambiri, koma tikudziwa motsimikiza kuti “kupuma” n’koopsa kwambiri kuposa utsi wa ndudu.” Mofanana ndi iye, akatswiri ochuluka a fodya akufuna kuti ndudu za e-fodya zifalitsidwe kwambiri. Pokumbukira kuti fodya amapha anthu 73 pachaka, amawona ngati chida chosayembekezereka chochepetsera kusuta fodya. “Taona kutsika kwa kugulitsa ndudu kwa miyezi ingapo,” akutero Profesa Dautzenberg.
Kuyambira kukhazikitsidwa kwa ndudu zamagetsi pamsika waku Europe pakati pa zaka za m'ma 2000, akatswiri adagawika pazaupangiri wakulimbikitsa mwachangu. Malinga ndi kafukufuku waposachedwapa, anthu a ku France oposa miliyoni imodzi amaugwiritsa ntchito tsiku lililonse. Komabe, asayansi ena amazengereza kulimbikitsa kugwiritsa ntchito chidachi mpaka patapezeka kuti pali chitetezo chokwanira. Ena amanena kuti kuyamwa kwa chikonga kumapangitsa kumwerekera kovulaza. Malingana ndi Dr David Planchard, "ndikofunikira kuti ndudu yamagetsi ikhale ngati chida chothandizira kuthetsa, kugwiritsidwa ntchito kuyenera kuchepetsedwa pakapita nthawi".
ndime Delphine Chayet kwa Le Figaro Santé
