Z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu Komisja Europejska opublikowała swój Eurobarometr 2017 dotyczący " stosunek Europejczyków do tytoniu i papierosów elektronicznych„. We wstępie do sprawozdania Komisja stwierdza, że palenie tytoniu pozostaje głównym możliwym do uniknięcia ryzykiem dla zdrowia w Unii Europejskiej i jest przyczyną 700 000 zgonów każdego roku. Około 50% palaczy umiera przedwcześnie, co powoduje utratę średnio 14 lat życia. Ponadto palacze są również bardziej narażeni na niektóre choroby w wyniku palenia tytoniu, w tym choroby układu krążenia i układu oddechowego.
EUROBAROMETR: AKTUALNA SYTUACJA W UNII EUROPEJSKIEJ
Unia Europejska i jej państwa członkowskie pracowały nad ograniczeniem używania tytoniu za pomocą szeregu środków, w tym uregulowań dotyczących wyrobów tytoniowych, ograniczenia reklamy wyrobów tytoniowych, tworzenia środowisk wolnych od dymu i kontroli tytoniu.
Do najnowszych inicjatyw należy zmieniona dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych, która zaczęła obowiązywać w państwach członkowskich 20 maja 2016 r. Dyrektywa przewiduje szereg środków, w tym wyraźne graficzne ostrzeżenia zdrowotne na opakowaniach papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów, a także zakaz palenia papierosów i tytoniu do samodzielnego skręcania papierosów o charakterystycznych aromatach. Celem dyrektywy o wyrobach tytoniowych jest ułatwienie funkcjonowania rynku wewnętrznego przy jednoczesnej ochronie zdrowia publicznego, a w szczególności ochrona społeczeństwa przed szkodliwymi skutkami palenia tytoniu, a także pomoc palaczom w rzuceniu palenia.
Komisja Europejska regularnie przeprowadza badania opinii publicznej, aby monitorować podejście Europejczyków do szeregu kwestii związanych z tytoniem. Niniejsze badanie jest najnowszym z serii prowadzonej od 2003 r., a ostatnie badanie przeprowadzono w 2014 r. Ogólnym celem tych badań jest ocena rozpowszechnienia palenia i narażenia na dym tytoniowy w miejscach w celu zbadania motywacji, które prowadzą do palenia aby pomóc w określeniu środków, które mogłyby zmniejszyć liczbę palaczy w UE. Oprócz tych ogólnych tematów w bieżącym dochodzeniu bada się również używanie i reklamę papierosów elektronicznych (e-papierosów).
EUROBAROMETR: JAKIE WYNIKI DOTYCZĄCE PALĄCYCH W UNII EUROPEJSKIEJ W 2017 ROKU?
Zanim zajmiemy się głównym tematem, który nas interesuje, czyli elektronicznym papierosem, przyjrzyjmy się danym zawartym w tym Eurobarometrze dotyczącym palenia. Po pierwsze, tego się uczymy od ostatniego barometru z 26 r. ogólny odsetek palaczy w Unii Europejskiej utrzymuje się na stałym poziomie (2014%).
- Ćwiartka (26%) respondentów to palacze (podobnie jak w 2014 r.), natomiast 20% to byli palacze. Więcej niż połowa (53%) nigdy nie paliłem. Od 15 roku obserwuje się wzrost spożycia w grupie wiekowej 24-2014 lata (z 24% do 29%).
– Istnieją znaczne różnice w konsumpcji w UE, przy coraz wyższych wskaźnikach palenia w Europie Południowej. Ponad jedna trzecia respondentów w Grecji (37%), Bułgarii (36%), Francji (36%) i Chorwacji (35%) pali papierosy. Z drugiej strony odsetek palaczy wynosi 7% w Szwecji i 17% w Wielkiej Brytanii.
– Mężczyźni (30%) palą częściej niż kobiety (22%), podobnie jak osoby w wieku od 15 do 24 lat (29%) w porównaniu z osobami w wieku 55 lat i więcej (18%).
– Ponad 90% palaczy codziennie pali tytoń, większość wybiera gotowe paczki papierosów. Osoby palące codziennie palą średnio 14 papierosów dziennie (14,7 w 2014 r. w porównaniu z 14,1 w 2017 r.), ale istnieją zauważalne różnice między krajami.
– Większość palaczy zaczyna palić przed 18. rokiem życia i rzuca palenie po osiągnięciu dorosłości. Ponad połowa (52%) palaczy rozwinęła ten nawyk palenia przed 18. rokiem życia, co nie różni się zbytnio w Europie. W większości przypadków (76%) palacze kontynuują palenie przez co najmniej 10 lat od rozpoczęcia palenia.
– Większość byłych palaczy rzuciła palenie w średnim wieku: pomiędzy 25 a 39 rokiem życia (38%) lub pomiędzy 40 a 54 rokiem życia (30%). Ponad połowa (52%) obecnych palaczy próbowała rzucić palenie, przy czym prawdopodobieństwo, że ludzie w Europie Północnej będą próbować rzucić palenie, będzie większe niż ich odpowiednicy z Europy Południowej. Większość (75%) osób, które próbowały rzucić palenie lub udało im się rzucić palenie, nie korzystała ze środków pomagających w rzucaniu palenia, ale w poszczególnych krajach odsetek ten waha się od 60% respondentów w Wielkiej Brytanii do 90% w Hiszpanii.
Jeśli chodzi o Snus, jest on bardzo rzadko używany, z wyjątkiem Szwecji, gdzie jest również dopuszczony do obrotu, ponadto w kraju 50% respondentów twierdzi, że już go próbowało.
EUROBAROMETR: WYKORZYSTANIE E-PAPIEROSÓW W UNII EUROPEJSKIEJ
A co z danymi Eurobarometru z 2017 r. dotyczącymi elektronicznego papierosa? Ważną informacją jest przede wszystkim fakt, że od 2014 roku wzrósł odsetek osób, które chociaż raz spróbowały e-papierosa (15% wobec 12% w 2014 roku).
– Odsetek respondentów, którzy obecnie używają e-papierosów (2%), utrzymuje się od 2014 roku na stabilnym poziomie.
– Nieco ponad połowa (55%) respondentów uważa, że papierosy elektroniczne są szkodliwe dla zdrowia ich użytkowników. Odsetek ten nieznacznie wzrósł od 2014 r. (+3 punkty procentowe).
– Większość użytkowników e-papierosów podjęła próby ograniczenia palenia, ale zadziałało to tylko w przypadku mniejszości
Większość (61%) osób, które rozpoczęły używanie papierosów elektronicznych, zrobiła to, aby ograniczyć palenie. Inni robili tak, ponieważ uważali, że papierosy elektroniczne są zdrowsze (31%) lub dlatego, że są tańsze (25%). Tylko niewielka mniejszość (14%) stwierdziła, że całkowicie rzuciła palenie na rzecz używania e-papierosów, 10% stwierdziło, że rzuciło palenie, ale zaczęło ponownie, a 17% stwierdziło, że ograniczyło palenie tytoniu, nie rezygnując z tego statusu palacza.
Około 44% respondentów widziało reklamy e-papierosów, ale tylko 7% widziało je często. Reklamy te są najbardziej widoczne w Wielkiej Brytanii (65%) i Irlandii (63%).
Większość (63%) opowiada się za wprowadzeniem zakazu używania e-papierosów w miejscach, w których obowiązuje już zakaz palenia, przy czym odsetek ten wzrasta do prawie 8 na 10 respondentów w Finlandii (79%) i na Litwie (78%). Względna większość opowiada się za wprowadzeniem „zwykłych opakowań” (46% za, 37% przeciw) i zakazu wystawiania w miejscu sprzedaży (56% przeciw 33%) oraz opowiada się za zakazem stosowania środków aromatyzujących w e-papierosy (40% za, 37% przeciw).
Parametry społeczno-demograficzne
Jeśli chodzi o respondentów, którzy próbowali już papierosów elektronicznych:
– Mężczyźni (17%) nieco częściej niż kobiety (12%) twierdzą, że przynajmniej próbowali e-papierosów.
– Jedna czwarta młodych ludzi przynajmniej próbowała e-papierosów, podobnie jak 21% osób w wieku od 25 do 39 lat. Dla porównania, tak uczyniło 6% respondentów w wieku 55 lat i więcej.
– Respondenci, którzy zakończyli naukę w trybie stacjonarnym w wieku 20 lat lub więcej (14%), nieco częściej przynajmniej próbowali e-papierosów niż ci, którzy zakończyli naukę w wieku 15 lat i więcej (8%).
– Bezrobotni (25%), pracownicy fizyczni (20%), studenci (19%) i osoby samozatrudnione (18%) chętniej sięgały po e-papierosy
– Ci, którzy mają trudności z opłaceniem rachunków, częściej przynajmniej próbowali e-papierosów (23%), szczególnie w porównaniu z tymi, którzy nigdy lub prawie nigdy nie mieli takich trudności (12%).
– Nie jest zaskakujące, że palacze (37%) chętniej sięgają po papierosy elektroniczne w porównaniu z tymi, którzy nigdy nie palili (3%).
– Prawie połowa respondentów, którzy próbowali rzucić palenie, próbowała także e-papierosów (47%).
– Bardziej doświadczeni palacze znacznie rzadziej sięgają po e-papierosy: około połowa osób, które paliły przez 5 lat lub krócej, próbowała ich (48–51%) w porównaniu z 13–29% osób, które paliły od ponad 20 lat lata.
– Palacze okazjonalni (42%) nieco częściej sięgają po e-papierosy niż palacze codziennie (32%).
Spośród osób używających e-papierosów większość używa ich codziennie, a dwie trzecie (67%) udzieliło takiej odpowiedzi. Kolejna piąta (20%) robi to co tydzień, natomiast mniej niż co dziesiąty korzysta z nich co miesiąc (7%) lub rzadziej niż raz w miesiącu (6%). Ogólnie oznacza to, że zaledwie 1% respondentów w UE codziennie używa e-papierosów.
Z jakich smaków korzystają waperzy w Unii Europejskiej?
Wśród osób, które obecnie korzystają z e-papierosów przynajmniej raz w miesiącu, najpopularniejszym smakiem pozostają owoce, na które wskazała blisko połowa (47%) ankietowanych. Nieco mniej popularny jest aromat tytoniowy (36%), następnie mentolowy lub miętowy (22%) i „cukierkowy” (18%). Najmniej popularne są e-liquidy o smaku alkoholowym, na co wskazało zaledwie 2% ankietowanych, a niewielka mniejszość (3%) wspomniała także o innych, bliżej nieokreślonych smakach.
Cztery na dziesięć kobiet (44%) woli smak tytoniu, w porównaniu z mniej niż jedną trzecią (32%) w przypadku mężczyzn. Z kolei e-liquidy o smaku owocowym cieszą się znacznie większą popularnością wśród mężczyzn – ponad połowa (53%) preferuje ten smak w porównaniu do nieco ponad jednej trzeciej (34%) kobiet.
E-papieros, pomoc w rzuceniu palenia ?
Większość palaczy i byłych palaczy, którzy używają lub używali papierosów elektronicznych, twierdzi, że urządzenia te nie pomogły im w ograniczeniu spożycia tytoniu. Nieco ponad połowa (52%) respondentów udzieliła tej odpowiedzi, co stanowi wzrost o siedem punktów procentowych w porównaniu z liczbą odnotowaną w badaniu z grudnia 2014 r.
Tylko 14% respondentów twierdzi, że używanie e-papierosów umożliwiło im całkowite rzucenie palenia, a liczba ta nie uległa zmianie od ostatniego badania. Ponad co dziesiąty (10%) twierdzi, że dzięki używaniu e-papierosów rzucił palenie na jakiś czas, zanim wrócił. Od ostatniego badania liczba ta spadła o trzy punkty procentowe. Prawie jedna piąta (17%) respondentów ograniczyła palenie tytoniu za pomocą e-papierosów, ale nie rzuciła palenia. Wreszcie niewielka mniejszość (5%) respondentów faktycznie zwiększyła spożycie tytoniu po użyciu papierosów elektronicznych.
E-papieros – utrapienie czy korzyść ?
Większość respondentów uważa, że papierosy elektroniczne są szkodliwe dla zdrowia ich użytkowników. Ponad połowa (55%) odpowiada na to pytanie twierdząco, co oznacza wzrost o trzy punkty procentowe od ostatniego badania. Mniej niż trzech na dziesięciu (28%) uważa, że e-papierosy nie są szkodliwe, a 17% respondentów nie wie, czy są szkodliwe, czy nie.
Oto istotne różnice na poziomie krajów w postrzeganiu e-papierosa na poziomie zdrowotnym. We wszystkich krajach z wyjątkiem sześciu co najmniej połowa respondentów uważa, że są one szkodliwe. W siedmiu krajach ponad trzy czwarte (75%) respondentów uważa e-papierosy za szkodliwe, przy czym szczególnie wysoki odsetek jest na Łotwie (80%), Litwie (80%), Finlandii (81%) i Holandii (85%). ). Włochy wyróżniają się szczególnie niskim odsetkiem respondentów, którzy uważają, że e-papierosy są szkodliwe – nieco ponad jedna trzecia (34%).
E-papieros i reklama
Respondentów zapytano, czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy widzieli jakiekolwiek reklamy lub promocje e-papierosów lub podobnych urządzeń. Większość (53%) respondentów twierdzi, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie widziała reklamy e-papierosów lub podobnych produktów. O ile jedna piąta (20%) respondentów widziała te reklamy od czasu do czasu, a prawie tyle samo (17%) widziało je rzadko, mniej niż jeden na dziesięciu (7%) respondentów widział je często.
EUROBAROMETR: JAKIE WNIOSKI Z RAPORTU ZA 2017 ROK?
Według Komisji Europejskiej od kilku lat w Europie utrzymuje się ogólna tendencja spadkowa spożycia wyrobów tytoniowych, choć od 2014 r. utrzymuje się ona na stabilnym poziomie. Pomimo tego sukcesu wyroby tytoniowe nadal są konsumowane przez ponad jedną czwartą Europejczyków. Ogólny obraz kryje w sobie także znaczące różnice geograficzne – wśród palaczy są częściej mieszkańcy krajów Europy Południowej, natomiast mieszkańcy Europy Północnej częściej rzucają palenie. Ponadto utrzymują się ustalone tendencje społeczno-demograficzne: mężczyźni, młodzi ludzie, bezrobotni, osoby o niskich dochodach i osoby z niższym poziomem wykształcenia częściej wracają do tytoniu niż osoby z innych grup społecznych.
Jeśli chodzi o papierosy elektroniczne, Komisja Europejska rozumie, że istnieje duże poparcie społeczne dla dalszego zakazu używania papierosów elektronicznych w pomieszczeniach zamkniętych. Prawie dwie trzecie respondentów popiera taki zakaz, choć niemal taki sam odsetek użytkowników e-papierosów jest temu przeciwny. Zauważa również, że większość respondentów opowiada się za wprowadzeniem zakazu smaków e-liquidów, mimo że inicjatywa ta pozostaje niepopularna wśród użytkowników e-papierosów.
Aby zapoznać się z całym dokumentem „Eurobarometr”, należy udać się pod ten adres aby go pobrać.
