O le folafola atu o tupe i tagata ulaula e faʻamalosia ai i latou e tuʻu le ulaula tapaa o se auala faʻamoemoeina, e tusa ai ma se suʻesuʻega faʻafomaʻi na faia i le Iunaite Setete i socio-economics faʻaletonu talaaga, lea o loʻo tumau pea le ulaula tapaa nai lo le faitau aofaʻi o le lalolagi.
TUPE E TU'U LE UGA! AE LEA LEAI ?
E ui i le paʻu tele o le aofaʻi o tagata ulaula i tausaga talu ai nei i le Iunaite Setete, o le tapaa o loʻo avea pea ma mafuaʻaga autu o le oti e mafai ona puipuia i totonu o le atunuʻu ma e aʻafia ai le tele o tagata matitiva ma tagata laiti, e tusa ai ma le lipoti na lomia i le Aso Gafua i le Journal of the American Medical Association. (JAMA), Fomai Totonu.
O tagata suʻesuʻe i le Boston Medical Center (BMC) na ofoina atu se polokalame i le 352 tagata auai i luga atu o le 18 tausaga, e aofia ai le 54% fafine, 56% blacks ma le 11,4% Hispanics o loʻo ulaula a itiiti ifo ma le sefulu sikaleti i le aso.
O le avanoa lona lua na ofoina atu ia i latou na toilalo i le ono masina muamua: e mafai ona latou maua le 250 tala pe afai latou te tuu le ulaula i le ono masina e sosoo ai.
O su'esu'ega o le faua ma le mimi na maua ai e toeitiiti atoa le 10% o tagata na auai i mea tau tupe e leai se ulaula pe a mae'a le ono masina ma le 12% i le mae'a ai o le tausaga e tasi. Fa'asaga i lalo ifo ole 1% ma le 2% ile isi vaega
O SE POLOKALAME E MATU AI I'UGA LELEI
« O nei fa'ai'uga o lo'o fa'aalia ai pe fa'afefea ona aoga se polokalame e tu'ufa'atasia ai le tele o auala, e aofia ai ma se fa'aosofiaga tau tupe, e tetee atu ai i le ulaula.", siitia Karen Lasser, o se fomaʻi i Boston Medical Center ma le polofesa lagolago o vailaʻau i le Iunivesite o Boston. O lenei suʻesuʻega sa faʻatupeina e le American Cancer Society.
O lenei polokalame ua i ai ni taunuuga lelei aemaise lava i tagata matutua ulaula, tamaitai ma tagata uli. " O le folafolaga o tupe atonu o se faaosofiaga taua mo lenei faitau aofaʻi e tuʻu le ulaula ae o le suʻesuʻega na le mafai ona faʻatusatusaina le aʻafiaga ona o tagata na auai na maua foi togafitiga sui ma fesoasoani faʻapitoa, faʻamatala e Dr Lasser.
O le aoga o lenei auala ua uma ona faʻaalia i Sikotilani, e tusa ai ma se suʻesuʻega na lomia i le amataga o le 2015 i le British medical journal BMJ: 23% o fafine na maua taui na taofi le ulaula, faʻatusatusa i le na o le 9% oi latou e leai ni faʻamalosiaga tau tupe.
I Falani, na faʻalauiloaina se suʻesuʻega e lua tausaga ia Aperila 2016 e faʻamalosia ai fafine maʻitaga e taofi le ulaula: sefuluono maternities ofo atu le averesi o le 300 euros i volenitia ina ia latou le toe ulaula i le taimi o latou maitaga. Pe tusa ma le 20% o fafine maʻitaga e ulaula i Farani.
puna : Ledauphine.com – AFP